Dünyada Bir İlk: Kök Hücre Tedavisi ile Görme Yetisini Kazandılar

Japonya’da Osaka Üniversitesi’nden uzmanlar, görme kaybı yaşayan dört hastanın kök hücre tedavisi ile görme yetisini geri kazandığını duyurdu. Deneme aşamasındaki bu tedavi, kornea hasarı bulunan kişilerde başarılı sonuçlar verdi ve dünyada bir ilk olarak kayıtlara geçti.

Tedavi sürecinde ileri derecede görme bozukluğu olan üç hasta belirgin iyileşmeler gösterdi. Dördüncü hastanın görme yetisinde de iyileşme gözlendi, ancak bu iyileşmenin uzun süreli olmadığı belirtildi. Bu dört hasta, kornealarındaki hasarı iyileştirmek amacıyla yeniden programlanmış kök hücre tedavisini deneyen ilk kişiler oldu. Uzmanlar tedavinin güvenli olduğunu, ancak daha geniş çaplı klinik çalışmalar yapılması gerektiğini vurguladı.

Kornea, gözde bulunan limbal halkadaki kök hücreler sayesinde kendini yenileyebiliyor. Ancak limbal kök hücre eksikliği (LSCD) durumunda, bu hücreler azaldığında veya tükendiğinde, kornea üzerinde yara dokusu birikiyor ve körlüğe yol açıyor. LSCD’nin tedavi seçenekleri sınırlı olduğu için sağlıklı gözden kök hücre nakli yapılabiliyor, ancak bu yöntem iki gözde de aynı sorun yaşandığında uygulanamıyor. Bağış yoluyla alınan kornea nakillerinde ise bağışıklık reddi riski bulunuyor.

Bu yeni tedavide ise uyarılmış pluripotent kök (iPS) hücreleri kullanıldı. Sağlıklı bir bağışçıdan alınan kan hücreleri, embriyonik benzeri bir duruma dönüştürüldü ve ardından korneal epitel hücrelerine dönüştürülerek hastaların kornealarına nakledildi. Nakil sonrası yapılan iki yıllık gözlemlerde tümör oluşumu veya bağışıklık sistemi reddi gibi yan etkilerin görülmediği açıklandı.

Tedavi sonrasında hastaların tamamında anında görme iyileşmesi ve kornea üzerindeki LSCD etkilerinde azalma gözlendi. Bilim insanları, görme iyileşmesinin kaynağını tam olarak belirleyemeseler de nakil edilen hücrelerin korneaya tutunarak çoğalmış olabileceği veya yara dokusu temizliğinin iyileşmeye katkı sağlamış olabileceğini düşünüyorlar.